Νταρφούρ- μέρος ΙΙ (συνέχεια)

της Άντυς Λιακοπούλου

2007-2011:

Το 2007 άρχισε ελπιδοφόρα για το Νταρφούρ, με μία συμφωνία κατάπαυσης του πυρός ανάμεσα στην κυβέρνηση του Σουδάν και στις επαναστατικές ομάδες. Η συμφωνία προέβλεπε παύση των εχθροπραξιών για 60 ημέρες αρχικά, κατά τη διάρκεια των οποίων αμφότερα τα μέρη θα προέβαιναν σε διαπραγματεύσεις προς οριστική λύση του προβλήματος και εγκαθίδρυση ειρήνης στην περιοχή. Δυστυχώς και αυτές οι ελπίδες διαψεύστηκαν, καθώς σημειώθηκαν σε πολλά χωριά του Νταρφούρ επεισόδια βίας, με αποκορύφωμα τη στοχοποίηση και δολοφονία μελών της ειρηνευτικής δύναμης της Αφρικανικής Ένωσης τον Απρίλιο της ίδιας χρονιάς. Τρεις μέρες μετά ο Πρόεδρος των ΗΠΑ G.W.Bush σε ομιλία του στο Μουσείο Ολοκαυτώματος των ΗΠΑ καταδίκασε την αδιαλλαξία της σουδανικής κυνέρνησης, απειλώντας με κυρώσεις οικονομικής φύσεως απέναντι στο Σουδάν. Ο πόλεμος επεκτάθηκε και πέρα από το Σουδάν, με τους janjaweed να καίνε και χωριά και να κατασφάζουν αμάχους και στο γειτονικό Τσαντ. Στις 3 Μαΐου υπεγράφη μεταξύ των κυβερνήσεων του Σουδάν και του Τσαντ συμφωνία ειρήνης, η οποία περιλάμβανε, μεταξύ άλλων, και όρους περί μή παροχής αρωγής σε ένοπλα κινήματα που στρέφονταν εναντίον κάποιας από τις δύο κυβερνήσεις.

Οι επόμενοι μηνες χαρακτηρίζονται από αδιάκοπες, πλην σχεδόν πάντα αποτυχημένες προσπάθειες για διαπραγματεύσεις, με τις επαναστατικές ομάδες να διεκδικούν αυτονομία στην περιοχή. Το κίνημα JEM (Justice and Equality Movement)έκανε λόγο ακόμη και για ανεξαρτησία του Νταρφούρ. Οι ειρηνευτικές δυνάμεις της Αφρικανικής Ένωσης πλήττονται και πάλι το Σεπτέμβριο του 2007. Οι εχθροπραξίες κορυφώνονται το Μάιο του 2008, με συγκρούσεις στο Χαρτούμ και σε γειτονικές πόλεις για τον έλεγχο της πρωτεύουσας, οι οποίες κατέληξαν σε απώθηση των επαναστατικών δυνάμεων από την πόλη. Οι επαναστατικές ομάδες ανασυγκροτούνται και συνενώνονται τους επόμενους μήνες, για να έχουν τη μεγαλύτερη δυνατή εκπροσώπηση στο νέο γύρο διαπραγματεύσεων που ξεκινά στη Ντόχα το Δεκέμβριο του 2010 με κύρια θέματα το καθεστώς διοίκησης του Νταρφούρ και τις αποζημιώσεις. Τελικά, μετά από πολύμηνες διαπραγματεύσεις υπό την αιγίδα της Αφρικανικής Ένωσης, του ΟΗΕ και του Αραβικού Συνδέσμου, υπεγράφη στις 14 Ιουλίου 2011 συμφωνία ειρήνης ανάμεσα στην κυβέρνηση του προέδρου του Βορείου Σουδάν Ομάρ Αλ Μπασίρ και του Κινήματος για την Ελευθερία και τη Δικαιοσύνη (υπό το οποίο είχαν συνενωθεί ομάδες ανταρτών). Πέντε μόλις ημέρες πριν διακηρύσσεται η ανεξαρτησία του Νοτίου Σουδάν.

Ο απολογισμός του πολυετούς πολέμου τραγικός:οι σουδανικές αρχές κάνουν λόγο για 19.500 νεκρούς, οι ανεξάρτητες ανθρωπιστικές οργανώσεις ωστόσο τους υπολογίζουν πάνω από 400.000 (μονο την πρώτη χρονιά σημειώθηκαν 50.000 θάνατοι με κύρια αιτία την πείνα), ενώ οι εκτοπισμένοι και οι συγκεντρωθέντες σε στρατόπεδα προσφύγων σε εκατοντάδες χιλιάδες. Κι ενώ για χρόνια οι janjaweed, ενθαρρυνόμενοι από τη σουδανική κυβέρνηση διέπρατταν αποτρόπαια εγκλήματα, μόλις τον Απρίλιο του 2007 το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο εξέδωσε ένταλμα σύλληψης εναντίον του πρώην Υπουργού Εσωτερικών του Σουδάν Αχμέντ Χαρούν και του αρχηγού των janjaweed Αλί Κουσαϊμπ για εγκλήματα πολέμου και εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας. Η σουδανική κυβέρνηση δεν αναγνώρισε τη δικαιοδοσία του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου. Τον Ιούλιο του 2008 ο Εισαγγελέας του Διεθνούς Δικαστηρίου απήγγειλε δέκα κατηγορίες για εγκλήματα πολέμου εναντίον του σουδανού προέδρου Ομάρ Αλ Μπασίρ, μεταξύ των οποίων και για γενοκτονία¹. Κατα την προδικαστική διαδικασία, ωστόσο, κρίθηκε ότι, βάσει της Σύμβασης της Ρώμης, δεν υπήρχε dolus specialis (ειδικ'η πρόθεση) από μέρους του Αλ Μπασίρ για γενοκτονία. Ο ίδιος αρνήθηκε τις κατηγορίες και αγνόησε το ένταλμα σύλληψης. Το Μάιο του 2010 κατήγαγε μεγάλη νίκη στις προεδρικές εκλογές...

1Η διατύπωση των κατηγοριών δημιούργησε πρόβλημα καθώς η έκφραση οου χρησιμοποιήθηκε ήταν "(the Sudanese president )masterminded and implemented a plan to destroy in substantial part" , με αποτέλεσμα να γίνει μήνυση στον Εισαγγελέα Οκάμπο από τις τρεις αυτές ομάδες, σε βάρος των οποίων διαπράχθηκαν τα εγκλήματα